Auteur: Bertie Velthuis
Je verwacht het niet, een grote expositie- en tentoonstellingshal, de Evenementenhal, in een dorp als Borne. Evenknieën van de Evenementenhal bevonden en bevinden zich nog steeds in grote steden, zoals: Leeuwarden (de Frieslandhal), Groningen (de Martinihal), Leiden (Groenenoord hallen) en natuurlijk Utrecht (het Jaarbeurscomplex), Amsterdam (de Rai) en Rotterdam (Ahoy). De Evenementenhal Borne blies, binnen dit illustere gezelschap, dapper haar partijtje mee. Hoe kon dit gebeuren? Wie was/waren de drijvende kracht(en) achter de Evenementenhal? Welke evenementen (tentoonstellingen, manifestaties, congressen enz. enz.) hebben er plaatsgevonden? Wanneer en waarom is de Evenementenhal uit Borne vertrokken? Allemaal vragen waarop in dit artikel geprobeerd wordt een antwoord te geven. Voor het opstellen van dit artikel is naast onderzoek in oude krantenartikelen en advertenties meerdere keren met een van de vroegere eigenaren/exploitanten, Jan Hagedoorn, gesproken.
De aanloop tot en de opstart van de Evenementenhal:
De naam die vooral met de Evenementenhal verbonden is, is die van Jan Hagedoorn. Jan werd in 1943 geboren als zoon van een kruidenier met een winkel aan de Bornerbroeksestraat te Almelo. Zijn opleiding is beperkt. De Mulo maakt hij niet af. Maar wel behaalt hij de diploma’s “Middenstand”, ”Kruidenier” en “Slijterij/Tabak”. In zijn tienerjaren “werkt” hij mee in de zaak van zijn vader o.a. door het ophalen van boekjes met bestellingen en het bezorgen van boodschappen. Hij is erg ondernemend. Zo maakt hij op 19 jarige leeftijd een wereldreis met de Willem Ruis. Na twee jaar militaire dienstplicht bij de luchtmacht werkt hij een jaar in een kruidenierszaak in Longfield, een voorstad van Londen. Zijn opleiding is er op gericht om zijn vader in de zaak op te volgen. Maar deze loopt, door de opkomst van de grootwinkelbedrijven, niet meer. Hij gaat daarom iets anders doen. Hij begint een ijzerwaren/ gereedschapszaak in het pandje naast de kruidenierszaak. Een jaar later houdt hij opheffingsuitverkoop en start een antiekzaakje. In 1968 houdt hij zijn eerste antiekbeurs in het Stegehuis (antiekhandel) aan de Bornsestraat te Almelo. Met door hem zelf vervaardigde lampen trekt hij vervolgens, langs de verschillende antiekbeurzen, het land in. Meer specifiek ging het om lampen die zijn gemaakt van houten wagenassen die, door de fam. van Engelen te Borne, uit Oost Duitsland worden gehaald. De lampen op deze assen waren gemaakt van varkensblazen. Het was in die tijd een zeer populair model. Jan Hagedoorn vertelt dat hij ze “bij honderden” verkocht. Zijn eerste eigen antiekbeurs organiseerde hij in 1969 in horecabedrijf Luttikhuis aan de provinciale weg Hengelo- Oldenzaal. Dit was een zodanig groot succes dat hij samen met de toenmalige burgemeester van Weerselo, de heer Schelberg, vader van de huidige burgemeester van Hengelo, het verkeer moest regelen. Tot 1973 organiseert hij samen met zijn vader antiekbeurzen op verschillende plaatsen in het land.
De eerste beurs in Borne:
Samen met Wim Polak organiseert hij in de oude stomerij van het leegstaand fabriekscomplex Spanjaard in het najaar van 1973 de eerste recreatiebeurs. Wim Polak kende hij nog van de tijd dat hij bestellingen ophaalde voor de kruidenierszaak van zijn vader. Wim Polak verzorgde modeshows in het land en was dus ook bekend met het beursbedrijf. Bij de eerste beurs verzorgde hij de modeshow. Wim Polak is tot zijn overlijden in 2010 op 72-jarige leeftijd te Borne mededirecteur van het beursbedrijf gebleven. De oude stomerij bevond zich aan de Stationsstraat, juist tegenover de meubelzaak van Tijmen de Boer. Ook meubelzaak de Boer was deelnemer bij deze eerste beurs. Tijmen de Boer heeft, tot de sloop van het Spanjaardcomplex, hier een meubelzaak gehad. Hoewel de oude stomerij voor een beurs in het geheel niet geschikt was, werd de beurs zelf een groot succes.
Aankoop feitelijke Evenementenhal:
Met Wim Polak sluit hij vervolgens een jarenlang compagnonschap. In 1974 wordt gezocht naar een goede permanente locatie voor het houden van tentoonstellingen en beurzen. Deze werd gevonden in de voormalige weverij van Spanjaard. Deze weverij, met een oppervlak van ruim 6.000 m2, was gelegen op de hoek van de Azelosestraat/ Parallelweg. Ze werd gebruikt als caravanstalling. De hal was voor beurzen, door haar ligging tegenover het N.S. station, bijzonder goed gesitueerd. Tevens was er uitzicht op een aansluiting op het rijkswegennet (A1) middels de Azelosestraat. Er werd een bedrijfsplan opgesteld. Voor fl. 120.000,–/jaar werd de hal van de eigenaar Nijverdal ten Cate gehuurd. In de hal moesten nog vele werkzaamheden worden verricht voordat er enigszins sprake was van een beursvloer. Allereerst moest de hal worden ontdaan van het vele stof dat nog restte van de vroegere weverij. Ook moest er verwarming worden aangebracht, een geluidsinstallatie geïnstalleerd en de gehele vloer moest worden geëgaliseerd. Pas hierna kon de Evenementenhal Borne van start gaan.
De officiële opening werd op zaterdag 3 oktober 1975 verricht door burgemeester Koen Hehenkamp. Aan deze opening werd bijzondere aandacht besteed. Hierbij was de beroemde Griekse zangeres Nana Mouskouri aanwezig. Ze arriveerde in een peperdure Bentley, vergezeld door haar Nederlandse gastheer, de bekende zanger Ronnie Tober. Het Stedelijk Orkest Borne begroette haar in volle bezetting. Voor de hal hadden zich een groot aantal belangstellenden, fans van Nana, verzameld. Burgemeester Hehenkamp overhandigde Nana Mouskouri een cheque ter waarde van fl. 500,– voor het door haar ondersteunde Unicef. Deze cheque overhandigde Nana direct aan mevr. Betty Kastelein, coördinator van de Bornse kerstkaartenactie van Unicef. Ook overhandigde de burgemeester haar een wandtegel met een afbeelding van het Bornse gemeentewapen. Met een enorme, door schoolkinderen aangedragen sleutel, opende de zangeres vervolgens de toegangsdeuren om aansluitend, vergezeld van vele genodigden, een rondgang te maken door de huishoud-hobbybeurs. Daarna verliet ze Borne pijlsnel voor een optreden ’s avonds in München. Burgemeester en Wethouders van Borne stuurden op 17 oktober aansluitend, de volgende brief aan Jan Hagedoorn en Wim Polak: Na kennisname van het toch geweldige succes van de eerste Twentse Huishoud- en Hobbybeurs willen wij U graag onze complimenten overbrengen voor de wijze waarop U deze grandioze manifestatie hebt opgezet en doen slagen. Door uw durf, ondernemingsgeest en door keihard werken aan een goede commerciële zaak, hebt U Borne uit een oogpunt van public relations uitstekende diensten bewezen. Gaarne zullen wij U bij de volgende gelegenheden, die elkaar hopelijk met zekere regelmaat zullen opvolgen, waar mogelijk onze steun, bemiddeling en bijstand blijven verlenen. Wij wisten reeds dat Borne centraal ligt in Twente, en steeds beter bereikbaar wordt; mede door uw actie, inventiviteit en market-feeling breidt zich die kennis en dat besef gestaag uit. Naar wij vertrouwen zullen uw initiatieven in Borne voor U zowel als voor de Bornse gemeenschap “goede zaken” opleveren. Burgemeester en Wethouders van Borne, de Burgemeester, de secretaris (loco). De eerste beurs in de oude weverij was ook een groot succes. Met de eerste inkomsten konden verdere investeringen worden gedaan. En dat was nodig ook, er dienden in de hal nog veel verbeteringen, zoals goede verlichting, een balie voor de receptie, garderobe, passende horeca- en verantwoorde toiletvoorzieningen te komen.
Problemen:
De hulp zoals deze in bovenstaand brief door het gemeentebestuur van Borne werd aangeboden kan de Evenementenhal spoedig gebruiken. Reeds eind november, dus 6 weken na de opening, ontstonden er problemen. Deze waren tweeledig van aard, te weten: problemen omtrent de winkelsluitingswet en rond de (planologische) bestemming van de hal. Wat het eerste betreft: het gemeentebestuur van Hengelo gaat zich, op verzoek van de raadscommissie detailhandel en ambacht, beraden over het gebruik van de hal op zondagen. Dit zou tegen een ministeriële beschikking bij de winkelsluitingswet zijn. Er worden bijvoorbeeld activiteiten op touw gezet (zoals bijvoorbeeld een caravanshow op zondag) die eigenlijk verboden zijn. Op donderdag 17 mei 1976 greep het ministerie van Economische zaken bij de BOVAG autoshow in. Het gemeentebestuur van Borne heeft ontheffing verleend voor beursuren buiten de normale winkeltijden. Maar hiertegen is bij genoemd ministerie een klacht ingediend. Het is niet toegestaan de show buiten de winkeluren te houden. Telefonisch werden zowel de BOVAG als de Evenementenhal naar het politiebureau geroepen, waar een ambtenaar van de economische controledienst hen er op wees dat aan de winkelsluitingswet moest worden voldaan. Wanneer daar niet aan zou worden voldaan zou de boel, door de Officier van Justitie worden verzegeld. De beurs vond plaats op donderdag, vrijdag en zaterdag. Vrijdag, mocht de beurs, omdat het koopavond in Borne is, tot 21.00 uur open zijn. Maar op donderdag en zaterdag moest ze om 18.00 uur sluiten. Wanneer er donderdagavond belangstellenden naar de BOVAG occasionshow komen, moeten ze teleurgesteld huiswaarts keren. Ze krijgen, als “compensatie” een consumptiebon die ze de volgende dag kunnen besteden. Het gemeentebestuur van Borne is over de gang van zaken zeer teleurgesteld. “Er wordt met twee maten gemeten”, aldus burgemeester Hehenkamp. Die wees op vergelijkbare gevallen, zoals de hallen in Groningen en Zuidlaren, waar zelfs voor beurzen op zondag ontheffing werd verleend.
Wat de planologische bestemming betreft: in de gemeenteraad van Borne werd door de fractievoorzitter van de PPR (Partij Politieke Radicalen) over de zienswijze van het gemeentebestuur dat de evenementenhal binnen de gegeven bestemming past, gezegd: “Uw college staat gewoon te liegen”. Verder stelde hij: “Op het Spanjaardcomplex ligt naar uw eigen zeggen de bestemming “industriële doeleinden”, de Kamer van Koophandel heeft met de papieren van de Evenementenhal Borne BV in de hand mij uitdrukkelijk verzekerd dat de activiteiten van die BV op geen enkele wijze passen en ze verboden moeten worden of het bestemmingsplan moet worden aangepast”. De heer Smies, van de PvdA steunde hem, maar in minder scherpe bewoordingen. Het gemeentebestuur van Borne, onder aanvoering van burgemeester Hehenkamp, verzette zich hiertegen fel. Ze wees er op dat de activiteiten van de Evenementenhal een ondersteuning betekenen van een positief middenstandsbeleid dat het college nastreeft. Er trad volgens hen gedurende de expositiedagen een verlevendiging op in het straatbeeld, dat de ondernemingsgeest stimuleert en weer tot andere activiteiten oproept. Ook zijn alle mogelijke waarborgen getroffen wat betreft veiligheid. Uiteindelijk steunde de meerderheid van de gemeenteraad het college. Bovenstaande problemen lijken heftig. Ze lijken een goede toekomst van de Evenementenhal in de weg te staan. Maar, dit blijkt in het geheel niet het geval. In latere stukken ben ik deze problematiek niet meer tegengekomen. Het blijkt, mede door de standvastige opstelling van het gemeentebestuur, ”een storm in een glas water” te zijn geweest.
Aankoop Evenementenhal:
In 1983 werd de Evenementenhal door de directeuren Hagedoorn en Polak van Nijverdal ten Cate, dat eigenaar was van het Spanjaardcomplex, gekocht. Tot de aankoop behoorde tevens het driehoekige perceel gelegen op de hoek van de Azelosestraat en de Parallelweg. Dit perceel werd gebruikt als parkeerplaats voor standhouders en aan deze zijde bevond zich tevens de hoofdingang voor de standhouders. Vanaf 1983 werden verdere verbeteringen van de vroegere weverij tot echt beursgebouw doorgevoerd. Zo werd de entreehal met bijbehorende kaartverkoop- en informatiebalie, garderobe en toiletruimten gebouwd. Tevens werden de horecavoorzieningen voor beursgangers sterk verbeterd. Het horecagedeelte werd ondergebracht in het voormalige bedrijfskantoren, gelegen aan de Parallelweg. Het naast de evenementenhal, aan de Parallelweg, gelegen bedrijfspand van het vroegere Spanjaardbedrijf werd in 1989 aangekocht en in de loop der jaren successievelijk zowel de kelder, begane grond als eerste verdieping verbouwd tot bedrijfsruimten. Op de begane grond vestigden zich o.a. Crazy Grillhouse (restaurant), Cine-Tap (bioscoop), ACMAA (laboratorium), Sportschool Fridt en garage Beune. In de kelder was een ruimte waar de politie schietoefeningen hield en de Toet’n= bloazers een “clubruimte” hebben. Jan Hagedoorn huurde ook nog de voormalige schaftruimte van Spanjaard. Samen met Johan Boomkamp vestigt hij hierin de discotheek Cotton Express.
Beurzen:
In de hal, die in de opeenvolgende jaren steeds meer van oude fabriekshal tot beurshal werd verbeterd, vond jarenlang een breed scala aan beurzen, tentoonstellingen en evenementen plaats. In feite is het te veel om hier op te noemen. Toch zal ik, zonder ook maar enigszins te verwachten volledig te zijn, een poging doen. Enkele gebeurtenissen zal ik er, omdat ze echt bijzonder en of vooruitstrevend waren, uit lichten en nader bespreken. Maar allereerst “de gewone beurzen” die min of meer de ruggengraat van het jaarlijkse programma vormden en telkens weer veel publiek trokken. De gróótste antiekbeurs van Nederland die zowel in het voorjaar als het najaar werd gehouden. De Pasar Malam, een grote Indonesische markt met “smikkelen en smullen” en vele aspecten van het leven in het verre oosten – De “fifties-tentoonstelling” of “Jukebox-Times” evenementen met klassieke Amerikaanse auto’s, vele soorten neon verlichting, meubelen, speelgoed, kledingstukken, flipperkasten, coca cola machines en nostalgische koelkasten uit de jaren vijftig. Met (eenmalig) als extra op zaterdag en zondag 21 en 22 maart 1992 optredens van o.a. The Jaguars, Renee & his Alligators en de legendarische .the Buffoons De huishoud- en hobbybeurzen. De wellicht drukst bezochte beurs, die 10 dagen duurde. Er waren jaren dat er meer dan 50.000 bezoekers kwamen. De gehele hal stond vol met stands. De standhouders vertegenwoordigden veel verschillende branches. Als voorbeeld, Busschers, Hengelo (stoffering), Huigens, Hengelo (muziekinstrumenten) Cramer, Oldenzaal (woninginrichting), Skol (bieren),Voskamp, Almelo (gereedschappen), gemeente Enschede, Hesselink en Leurink Borne (beiden mode), Weight Watchers en Huiskes, Hengelo (makelaar). Deze beurzen waren op maandag- en dinsdag middagen voor bejaarden gratis toegankelijk De caravan- auto- en oldtimers beurzen. De caravanbeurs in het weekend van 27 tot 30 januari 1990 wordt getroffen door een zware storm, die van donderdag op vrijdag over ons land joeg. De bijgeplaatste tent van 2.500 m2 met 100 caravans stortte in. Een onbekend aantal caravans raakt ernstig beschadigd. De opening van de show ging niet door. De vlooienmarkten, beter bekend als rommelmarkt, de meest populaire beurs, die van af het jaar 1985 telkens 2 keer per jaar worden gehouden en die erg veel standhouders en bezoekers trokken. Tijdens de beurs was de hal gevuld met stands die gehuurd waren door particulieren, die hier hun overtollig geworden “huisraad” aan de man (en vrouw) probeerden te brengen. Het geheel leek wel een mierenhoop. Een gezellige mierenhoop wel te verstaan. Aan het einde van de markt waren zowel de verkopers als de kopers tevreden over de gedane zaken. De verkoper met de gedachte: “Toch nog wat geld ontvangen voor dat overbodige spul”. De koper met de gedachte: “Eindelijk gevonden dat leuke truitje, en ook nog zo goedkoop”. Vanaf het begin van de 90-er jaren worden er specifieke beurzen, zoals “Vrouw 93”, “Tuinieren 92” en “Huis 89” georganiseerd.
Opvallende evenementen:
Bijzonder is de energiebeurs die van 24 t/m 30 maart 1980 werd gehouden. Het is een Europese primeur, want er is nog nooit op zo’n grote schaal informatie verstrekt over alles wat met energie heeft te maken. De Stichting Voorlichting Energiebesparing Nederland (SVEN) is een der deelnemers. De beurs richt zich op een zo breed mogelijk publiek (consumenten, overheid, instellingen en bedrijfsleven). Er wordt aandacht besteed aan energiebesparing, alternatieve energie en het gebruik van afvalstoffen, de drie pijlers van het Nederlandse energiebeleid tot het jaar 2000. Er worden zogenaamde tt (trein-toegang) kaartjes verkocht. Deze gaven recht op de reis per trein en de toegang tot de Evenementenhal en als extra een gratis kopje koffie. De evenementenhal was met deze beurs, zoals we nu kunnen vaststellen, haar tijd ver vooruit. Holiday on Ice treedt van 7 t/m 12 december 1976 op in de Evenementenhal. Een van de favorieten van het publiek was Ronnie Mc Kenzie, 5 keer Schots kampioen. Ster van de show is de Oostenrijkse Trixi Schuba, Wereld-, Europees- en Olympisch kampioene 1972 kunstrijden. Haar optreden is een onderdeel van de jubileumshow “25 jaar in Europa”. De voorstelling maakt deel uit van een reeks van optredens in o.a. in Heerenveen (IJsstadion), Rotterdam (Sportpaleis Ahoy), Amsterdam (Jaap Edenhal) en Den Haag (Houtrusthallen). Het “circus” Holiday on Ice kwam vanuit de V.S. op Schiphol aan. Alle benodigde materialen (o.a. ijsvloer en koelinstallatie) werden op vrachtwagens geplaatst. Het personeel en de optredende artiesten waren gehuisvest in caravans. Deze hele karavaan vergiste zich in de plaats van bestemming. Ze reden naar het Limburgse Born. Pas toen ze daar aan waren gekomen ontdekten ze de vergissing. En moest weer een lange reis worden ondernomen.
Op 7 mei 1984 is er een modeshow van Fong Leng (Chinees voor Zonnebloem) Ze is Nederlands bekendste modeontwerpster. Vooraf is er een optreden van de vrouwenband. Er is een modeshow met 40 mannequins, waaronder 6 mannen. Fong Leng showt meer dan 400 modellen. Niet alleen extravagante creaties maar ook zogeheten betaalbare vrijetijdskleding en city-kleding. De show werd tevens in Groningen en Maastricht gegeven. Op zaterdag 30 oktober 1982 wordt er op Nederland 1 vanaf 15.30 uur een 8 uur durend televisie programma, “De vrolijke crisis” uitgezonden. Het programma is speciaal bestemd voor jongeren. Alles wordt uitgezonden vanuit de Evenementenhal. Het is een experimenteel programma van de VARA voor en door jongeren. Het hoofdthema is de enorme werkloosheid onder jongeren in de begin jaren 80 en de aanpak daarvan. Twentse jongeren, zonder werk, voeren het woord. Er zijn ook interviews met leden van het KWJ/NVV-jc (jongeren contact) over hun voornemen begin 1983 een werklozenmars naar Den Haag te organiseren. Tevens komt uitgebreid de vrijetijdsbesteding van jongeren en popmuziek als belangrijkste element in de jongerencultuur aan de orde. Er zijn optredens van o.a. het Popbelang uit Hengelo en als absoluut klapstuk ’s avonds het optreden van Herman Brood and his Wild Romance. Een kleine 2.000 jongens en meisjes en alsook dertigers bezochten de marathon uitzending.
Concerten:
Op 10 oktober 1987 een Back to the sixties live optreden van beroemdheden als Chubby Checker & the Wild Cats, Wilson Pickett and band, Fortunes, Equals, Rob Hoeke’s BoogieWoogie Blues Band en the Shoes. 3 april 1977 de soulgroep Tavares met de hits “Heaven Must Be Missing An Angel” en “Don’t Take Away The Music”. B.Z.N. treedt gedurende een aantal jaren op in de Evenementenhal. Tijdens het optreden van zaterdag 17 april 1993 doet zich een “incident” voor. Iemand die zich “een wanhopige BZN-fan” noemt, dreigt een aanslag te plegen tijdens het concert. Deze “fan” uit het dreigement in een anonieme brief die hun manager Dick de Boer ontving. De “fan” stelt in het bezit te zijn van een vuurwapen en eist dat bassist Jan Tuijp als derde nummer na de pauze “This is my life” zou aankondigen. Zo niet, “dan kunnen er nog wel eens rare dingen gebeuren”, zo staat in de brief. Zowel de band als de directie van de Evenementenhal neemt de brief serieus en treft de nodige maatregelen. Er zijn totaal 30 veiligheidsmensen ingeschakeld, onder wie 4 man van de politie. Allen lopen in burgerkleding rond. De 4.000 bezoekers moeten bij de entree onder een metaaldetector door en metalen voorwerpen in jassen en zakken laten zien. Een enkeling wordt gefouilleerd. De band besluit het programma niet aan te passen. Het derde nummer na de pauze “Don’t stop thinking about tomorrow”. verloopt zonder incidenten. Wel zijn de artiesten bij het spelen van dit nummer “gehuld” in een rookgordijn. Ze zijn voor het publiek niet of nauwelijks te zien. Het Stedelijk Orkest hield vanaf 1982 prachtig verzorgde showconcerten. Voor de thema’s als S.O.B. (Stedelijk Orkest Borne) on Broadway, S.O.B. on the Movies en S.O.B. on Sea bouwde Gerrit Wissink schitterende decors. Het gebeuren werd ieder jaar groter Bij het 10de concert in 1992 waren er meer dan 420 muzikanten en zangers van o.a. het Koninklijk Hengelo’s mannenkoor, het Almelo’s Christelijk mannenkoor en het Almelo‘s mannenkoor. De concerten worden massaal bezocht. In 1986 waren er meer dan 800 bezoekers. In 1988 treedt de fluitist Thijs van Leer samen met het Stedelijk Orkest op.
Vergaderingen, tentoonstellingen, wedstrijden, uitvoeringen, feesten:
De Jehova’s Getuigen hielden een bijeenkomst met een bezoekersaantal van 4000 leden. Van 11 t/m 16 november 1982 is er een beroepenmanifestatie die in het teken staat van automatisering. “Beroepen en functies veranderen snel van karakter door de toenemende automatisering” en “Onderwijs haakt onvoldoende in op automatisering” zijn daarbij de thema’s. Op 11 mei 1974 vindt er een Brassbandconcours plaats; Het Nederlands kampioenschap Judo wordt op 17 februari 1973 gehouden in de halIn het voorjaar van de jaren 1978, 1980 en 1982 vinden er 2-daagse kattententoonstellingen plaats. Deze worden georganiseerd door Venol-ikat (Vereniging Noord Oost van Liefhebbers van de Kat). De tentoonstelling van 1980 is zelfs internationaal. De mooiste katten uit binnen- en buitenland stelen de show. Er zijn ruim 600 katten van allerlei rassen aanwezig. Het aantal bezoekers is 6.000. De opbrengsten komen ten goede aan een dierenasiel om daarmee zwerfdieren aan een beter bestaan te helpen. In 1993 viert Stork, Hengelo, haar 125-jarig bestaan, waarbij 4000 personen aanwezig zijn. Er moesten tenten worden bijgeplaatst.
Koninklijk bezoek:
Op woensdag 1 november 1978 bezocht Prins Claus de manifestatie “Opleiding en Beroep”. Hij wordt ontvangen door de Commissaris der Koningin Mr. J.L. Niers en burgemeester Mr. K. Th. M. Hehenkamp. Deze vertelt de prins dat Koning Willem II in 1874 het toenmalige Spanjaardcomplex bezocht, waarna nooit meer iemand van het Koninklijk huis voet op Bornse bodem zette. Op 29 oktober 1983 werden de Europese landskampioenschappen dansen voor amateurs gehouden. Prinses Margriet en Mr. Pieter van Vollenhove reikten samen de prijzen uit. Toen prinses Margriet binnen kwam vroeg ze of enkele dames van het personeel op haar mantel wilden letten. Tijdens de wedstrijden maakte een van deze dames gebruik om in de prachtige mantel van Margriet rond te lopen. De Evenementenhal probeerde ieder jaar bij de start van de Huishoud- en Hobbybeurs iets bijzonders te organiseren. Zo werd eind oktober 1979, juist voor het begin van de herfstvakantie, een advertentie geplaatst dat kinderen welkom waren en als ze wilden mochten ze door hen zelf verzamelde eikels meenemen. De hele week stroomden de kinderen met zakken eikels binnen. Meestal met tientallen kilo’s, maar soms met meer dan honderd. Ja zelfs kwam er een busje met 7 kinderen en 750 kg. eikels. Totaal kwamen er duizenden kilo’s binnen. Wat te doen? Jan Hagedoorn zegt van plan te zijn met Staatsbosbeheer contact op te nemen in de hoop dat men ze kan gebruiken om de wilde varkens op de Veluwe te voeren. Maar ook boeren zijn welkom. Even een telefoontje, maar de Evenementenhal levert ze niet per stuk. De eikels zijn afgevoerd naar de Hoge Veluwe. Het is in dit kader onmogelijk alle evenementen te vermelden. Om enig indruk te krijgen is het programma van het jaar 1992 bijgevoegd. Zowel bij de Landbouwvakbeurs, de caravanshow, de horecavakbeurs als de Huishoud-hobbybeurs moesten tenten worden bijgeplaatst.
Verbouwing Evenementenhal:
De oorspronkelijke hoogte van de Evenementenhal, ongeveer 3,50 m, (de oude sheddaken van de weverij) vormde een belemmering voor bepaalde evenementen. De mogelijkheden voor het plaatsen van tribunes rond een podium of piste waren beperkt. Ook voor een goede akoestiek was de hal veel te laag. In 1986 werd besloten om over ongeveer een kwart van de hal het dak tot 8.00 m te verhogen. Deze verhoging vergde een forse investering van fl. 400.000 – Er werd door de provincie een subsidie van fl. 50.000,– verstrekt. Wim Polak durfde deze forse investering niet aan. Zijn aandelen zijn toen overgenomen door Jan Hagedoorn. Hij werd toen directeur/eigenaar. Wim Polak bleef directeur. De reeds in 1984 door de Evenementenhal uit een faillissement overgenomen drukkerij Spandruk werd voor de boekwaarde gekocht door Wim Polak. Hij vestigde deze aan de Hanzestraat te Borne. Spandruk verzorgde vanaf dat moment het vele reclamedrukwerk voor de Evenementenhal. Ze is dit ook blijven doen voor de latere opvolger van de Evenementenhal, het Expo Center te Hengelo (O). De vergrote Evenementenhal werd op zondag 21 december 1986 officieel geopend door gedeputeerde Drs. J. Dijkema. Hij merkt bij de opening op dat hergebruik van de oude textielfabrieken in Twente sneller verliep dan verwacht. Dankzij een voortvarende samenwerking tussen overheden en bedrijfsleven was er de afgelopen zeven jaar negentig miljoen gulden in geïnvesteerd. Daarmee konden duizend vaste arbeidsplaatsen worden gecreëerd. De hal is geschikt voor grootschalige manifestaties. Ook zijn er mogelijkheden voor tv uitzendingen.
Handhaving veiligheid:
De veiligheid binnen de Evenementenhal is gedurende alle jaren van haar bestaan een blijvende bron van zorg geweest. In eerste instantie omdat de oude weverij moest worden “omgebouwd” tot beursruimte, zodat allerlei voorzieningen moesten worden aangebracht. Later, toen er steeds vaker tenten bij geplaatst werden, omdat toen het aantal bezoekers toenam. Echter de tenten blokkeerden de bestaande uitgangen van de hal zelf. Het houden van grote evenementen in een voormalige bedrijfshal geeft de nodige problemen. Waar nog bij kwam dat er weinig concrete voorschriften waren waaraan de hal moest voldoen. De regelgeving hieromtrent stond nog in de kinderschoenen. Omtrent de eisen waaraan voldaan moest worden, ontstond voortdurend discussie tussen de directie en de overheid (gemeente en brandweer). Er waren alleen vuistregels omtrent de minimaal vereiste breedte van doorgangen van vluchtwegen. Per strekkende meter breedte uitgang konden er een bepaald aantal personen ontvluchten. Door de plaatselijke brandweer moesten, afhankelijk van de voorhanden situatie en inzichten van de preventieofficier, voorwaarden worden gesteld aan noodverlichting, transparanten (bordjes “uit” en “nooduitgang”) en de minimale duur waarin deze bij een calamiteit moesten blijven branden. Ook de minimaal vereiste breedte van gangen en dwarsgangen moest door de brandweer worden bepaald. Wanneer er, met toestemming van de gemeente, meer mensen in de hal aanwezig waren dan volgens de regelgeving mocht, werd er door brandweer mensen zgn. piket gelopen. De eisen die gesteld werden in de verstrekte vergunning werden regelmatig niet nageleefd. Dit heeft er een keer toe geleid dat door de commandant van de gemeentelijke brandweer, de heer Gerard Morselt, werd ingegrepen. De vlooienmarkt, in de herfst van 1988 werd door hem tot nader order stilgelegd. Het probleem was dat de standhouders de nooduitgangen hadden geblokkeerd. Dit gebeurde veel vaker. Bij het begin van de beursdag had de commandant zowel de politie als de pers uitgenodigd en werd de stillegging in hun aanwezigheid doorgevoerd. De beurs mocht pas weer worden vervolgd nadat de nodige verbeteringen waren aangebracht. De commandant verklaarde dat hij juist de pers hierbij had betrokken om middels de nodige publiciteit de Evenementenhal meer duidelijk te maken dat aan veiligheid niet mocht worden getornd.
Muurschildering:
De Evenementen hal is ondergebracht in de oude weverij van Spanjaard. Het is, ook aan de buitenzijde geen fraai geheel. Zeker niet gezien vanaf de Azelosestraat/Grotestraat. Jan Hagedoorn geeft de Bornse amateurkunstenaar Gerrit Wissink in 1986 opdracht deze gevel met een muurschildering voorstellende het Spanjaardcomplex, gezien vanaf de Grotestraat, te verfraaien. Deze gevels waren in de praktijk, door de bebouwing langs de Grotestraat, niet echt zichtbaar. Gerrit verzamelt foto’s en gaat aan de slag. Het resultaat is een gigantische schildering met afmetingen van 18 m x 6 m. De gewenste verfraaiing.
Veta:
Zoals boven is te lezen, zijn een aantal tentoonstellingen en evenementen onderdeel van een reeks die opeenvolgend in een 9-tal grote hallen in Nederland, waartoe o.a. de Martini-hallen, Ahoy, de Rai, de Groenenoord-hallen en de Friesland-hallen behoren, werden gehouden. Deze hallen zijn verenigd in de Veta (Vereniging exploitanten van Tentoonstelling accommodaties). Jan Hagedoorn was een lange periode voorzitter van deze vereniging. De Evenementenhal te Borne, was als enige in particulier bezit, terwijl de andere genoemde hallen in het bezit waren van (gemeentelijke) overheden. Jan vertelde dat alleen de Evenementenhal Borne er in slaagde winstgevend te zijn.
Duitse markt:
De zgn. publieksbeurzen, maar ook concerten en wedstrijden e.d., konden interessant zijn voor mensen aan de Duitse kant van de grens. Vooral de vlooienmarkten, in Duitsland “Flohmarkt”, waren bij de Duitsers in trek. In de laatste jaren van de Evenementenhal liep het aantal Duitse bezoekers op tot wel 30 %. Er werd in de Duitse kranten reclame voor gemaakt. Ook waren er twee jonge dames in de Duitse grensstreek actief, door flyers achter ruitenwissers te doen. Op bijgaande foto is een deel van een “Duitse” folder te zien.
Laatste Evenement:
Op 16 juni 1994 vindt het laatste “evenement” plaats. 573 studenten nemen deel aan het middenstandsexamen. Na precies 20 jaar komt er een eind aan haar activiteiten in Borne. Het is geen spectaculair maar wel een historisch moment. De Evenementenhal is al die jaren nadrukkelijk aanwezig geweest. Van een oude fabriekshal is ze uitgegroeid tot gerenommeerd beurscomplex. Nadat in de eerste jaren Jan Hagedoorn en Wim Polak ieder een beurs verzorgden, ging het daarna gedurende het hele jaar door. Bedrijfsleider Fr. Bruins vertelt dat alle werknemers mee verhuizen naar Hengelo. Jan Hagedoorn vertelt dat er toen 20 mensen in vaste dienst waren. Tijdens beursdagen werd dit aantal aangevuld met ruim 20 parttimers. In Hengelo nam het aantal parttimers nog verder toe.
Klachten van omwonenden:
In maart 1990 ontstaan er voor het eerst wezenlijke klachten van omwonenden omtrent de Evenementenhal. “Gemeente niet zeuren, wij willen vier parkeerplaatsen voor onze deuren” zo valt er op spandoeken aan de gevels van de woningen Azelosestraat 10 t/m 16 te lezen. Mevr. Ruschenkamp, een van de vier bewoners, zegt dat men al 5 jaar op een oplossing wacht, maar er gewoon niets gebeurd. Haar auto is voor de deur beschadigd. Dit was de druppel die de emmer deed overlopen. De “flessenhals” in de Azelosestraat (deze was tussen het kruising Parallelweg/ Azelosestraat en Grotestraat redelijk smal) moest volgens de gemeenteraad en het college z.s.m. worden aangepakt. Hagedoorn voorspelde dat de zaak binnen een jaar zou zijn opgelost voor het Spanjaardcomplex. Echter het hing volgens hem wel af van het totale plan.
(–> naar PDF versie van deze publicatie)
(–> naar de inhoudsopgave 2020-02)
(–> naar de Boorn & Boerschop pagina)