Boorn & Boerschop 2019-03: Bezoek aan Kampen door de Heemkundevereniging

Auteurs: Martin Thiehatten en Bertie Velthuis

Op woensdag 18 september om 8.30 uur vertrok vanaf het N.S. station de Heemkundevereniging met 48 leden voor haar jaarlijkse excursie. Gingen we in het verleden altijd ’s zaterdags, dit keer werd voor de woensdag gekozen. De reden hiervoor was dat anders niet alle de te bezichtigen gebouwen opengesteld waren. Dit keer werden we vervoerd door de Bornse busonderneming Konink, omdat onze “vaste” vervoerder Brok op woensdag basisschoolkinderen naar hun zwemlessen moet brengen. De activiteitencommissie, bestaande uit: Joop Kroeze, Frans Nijkamp, Bertie Velthuis en Ineke van de Ven, had een informatief en boeiend programma samengesteld.

Eerst werd de Koggewerf, onmiddellijk aan de IJssel gelegen, bezocht. Hier werd tijdens de koffiepauze het ontstaan van werf en de bouw van een Kogge uitgelegd. Een Kogge is een vrachtschip waarmee tussen circa 1.200 en circa 1.450 de Noordzee en Oostzee werd bevaren. De Kogge werd veel gebruikt door de Hanze en wordt ook wel Hanzekogge genoemd. Kampen heeft als enige stad in Nederland een Kogge gereconstrueerd. Als enige concessie is er een motor ingezet, omdat anders alleen met wind kan worden gevaren. Verder is alles aan het schip zoals ze vroeger was. Het schip lag in de haven en wij konden het vanaf de kade goed bekijken. Voor € 50 kan een groep van maximaal 9 personen een tochtje van 15 minuten maken met het koggeschip.

Daarna werd onder leiding van een gids een stadswandeling gemaakt door het Keizerskwartier. Bijzonder zijn de huizen met een koepoort. In de middeleeuwen was het normaal, dat de stedelingen een koe in huis hadden. Sommige huizen hadden een koegang, waar inwoners dagelijks met hun koe door hun huis gingen. Het Keizerskwartier was tot een tiental jaren geleden een zeer vervallen stadsdeel. Thans is het helemaal opgeknapt en wonen mensen er erg graag. De sfeer van vroeger is hier nog te voelen.

De wandeling door het Keizerskwartier werd gevolgd door de bezichtiging van de Buitenkerk. Het is een zgn. hallenkerk, hetgeen inhoudt dat de zijbeuken even hoog zijn als het middenschip. Ze stamt uit het eind van de 14de eeuw en is gebouwd als 2de katholieke kerk te Kampen. Na de verovering van Kampen werd ze ingericht voor de Gereformeerde eredienst. Vanaf 1809 was het weer een Katholieke kerk. De kerk bevond zich toen in een zeer slechte staat. Vele restauratiewerkzaamheden hebben haar weer haar oude glorie teruggegeven. Door twee gidsen werd de geschiedenis met grote deskundigheid verteld.

Na de lunch in restaurant De Vier Jaargetijden, werd de beroemde Schepenenzaal in het oude raadhuis bezichtigd. Daar kwamen vroeger de schepenen bijeen. Schepenen waren de burgemeesters en wethouders. Veel van de oude glorie was daar nog te zien. De bijbehorende verhalen werden met veel humor door de gids verteld. Vervolgens wandelden we door de Oudestraat, de belangrijkste winkelstraat van Kampen, waarop vele smalle stegen uitkomen. Middels gemetselde bogen boven de stegen steunen de panden aan weerszijden daarvan elkaar. Aan de Oudestraat staan prachtige panden in Jugendstil.

De Oudestraat eindigt bij de Bovenkerk, een grote gotische kruisbasiliek. Op deze plaats was in de 9de eeuw reeds sprake van een kerk. De kerk torent boven de verdere bebouwing van Kampen uit. Ze is het beeldmerk van deze stad. Het interieur van de kerk is bijzonder rijk. Aan het eind van de wandeling wees de gids ons op een “standbeeld” van een grote vis gelegen in de IJssel. Dit is een van de zgn. Kamper uien. Dit zijn spotverhalen die gaan over de domheid van bestuurders en bewoners van Kampen. Het beeld stelt een steur voor. Het verhaal gaat als volgt: De burgemeester en schepenen waren erg blij dat de bisschop de stad zou bezoeken. Ze vingen in de IJssel een enorme steur, die aan de bisschop zou worden geserveerd. Echter de bisschop kwam, wegens ziekte niet. Hij zou later komen. Wat te doen met de steur? Zo’n grote zou men niet weer vangen. Besloten werd de steur van een zilveren bel te voorzien. Dan kon men haar later weer vangen. Maar, de steur was niet meer te vangen. (Een bel luidt onder water niet)

Afgesloten werd met broodjes en koffie in restaurant ‘De Vier Jaargetijden’, waarna we weer teruggingen naar Borne.

Een voor alle deelnemers zeer geslaagde dag met veel boeiende historische informatie van de Hanzestad Kampen.