Auteur: Helmig Kleerebezem
Het Bussemakerhuis aan de Ennekerdijk is een breed en diep eenlaags pand uit circa 1655. Getuige de gevelsteen heeft de doopsgezinde fabrikeursfamilie Bussemaker het huis in 1779 laten verbouwen. Toen werd ook de klokgevel in de stijl van Lodewijk XV met gebeeldhouwde zandstenen voluten aangebracht. Na een ingrijpende restauratie in 1991/1993 kreeg het pand een museumfunctie.
Stichting Bussemakerhuis
In 1905 koopt Adam Hulshoff het Bussemakerhuis van de Erven ten Cate. Er volgen diverse ingrijpende verbouwingen. Achter de voordeur komt begin twintigste eeuw een tochtportaal en enkele kamers krijgen verlaagde plafonds. Na de Tweede Wereldoorlog wordt het huis bewoond door verschillende families. Eind vijftiger jaren raakte het huis onbewoond en wachtte op ‘eerherstel’. De redding kwam in 1961. Het Bussemakerhuis werd ondergebracht in een stichting. Het eerste stichtingsbestuur werd gevormd uit vertegenwoordigers van Het Oversticht, de Stichting Edwina van Heek, de Oudheidkamer Twente en de gemeente Borne. Het geld gloorde weldra aan de horizon en de eerste grote restauratie volgde onder de bezielende leiding van restauratiearchitect Dipl. Ing. D. Hulshoff uit Den Haag Jarenlang is het herboren pand toen verhuurd aan particulieren. De beide voorkamers aan de straat waren bedoeld voor culturele activiteiten van de stichting en de Vereniging Bussemakerhuis. Deze vorm van beheer werkte echter niet en menig passant zag achter het raam van de voorkamer het nu legendarische bordje ‘Wegens reorganisatie gesloten’. Na vertrek van de laatste bewoners volgde een tweede ingrijpende restauratie in 1991/1993. Na deze restauratie adviseerde de rayonarchitect van Het Oversticht om het huis als museum in te richten. Aldus geschiedde.
In de steigers en uit de verf komen
De mooie voorgevel is het visitekaartje van het huis. De laatste jaren puilde het bovenste gedeelte ietwat naar de straatzijde uit en er moest dus wat gebeuren. Onder leiding van restauratiearchitect H. Methorst werd een gevelrestauratie uitgevoerd waardoor de voorgevel in de laatste maanden van 2007 en de eerste maanden van 2008 aan het oog was onttrokken. Al in 2008 werden plannen gemaakt om plafonds, muren en al het houtwerk in het huis te laten schilderen. In overleg met deskundige gemeentelijke, provinciale en overheidsinstanties werd een kleuronderzoek verricht. De meeste oorspronkelijke kleurlagen kwamen weer tevoorschijn. Deze kleuren vormden het uitgangspunt voor de nieuwe kleurstelling binnen het huis. Het werk werd in de eerste maanden van 2010 uitgevoerd. Omdat alle vertrekken moesten worden ontruimd is het huis vanaf Kerstmis 2009 tot 10 april 2010 gesloten geweest.
Herinrichting 2010-2011
Het bestuur is samen met conservator Liebeth Hassink in het derde kwartaal van 2008 gestart met de voorbereidingen van een omvangrijke heroriëntatie. De eerste stap, het opknappen van het interieur of, zoals onze adviseur die het plan maakt voor de herinrichting het zo treffend verwoordt “uit de verf komen”, is onlangs afgerond. Op dit moment is het concept ‘Herinrichtingplan Bussemakerhuis 2010-2011’ afgerond en gepresenteerd tijdens een bijeenkomst met alle betrokkenen.
Met het nieuwe museale concept zal een bezoek aan het Bussemakerhuis voor het publiek niet alleen een beleving zijn, maar men zal zich kunnen verwonderen en laten inspireren om meer informatie te zoeken en zelf verbanden te leggen.
Het nieuwe museale concept heeft vier thema’s:
- Wat is linnen? Geschiedenis, betekenis en actualiteit?
- Wat is een fabrikeur, hoe werkt de linnenhandel in Twente?
- Welke samenhang bestaat er tussen de doopsgezinde religie en de linnenhandel?
- Het verhaal van de familie Bussemaker en het Bussemakerhuis.
In de gehele presentatie worden educatieve elementen aangebracht zodat schoolklassen kunnen worden ontvangen. Aansluiting wordt gezocht bij de Canon van Overijssel en bij de in het huidige geschiedenisonderwijs gehanteerde ‘tijdvakken van De Rooij’. De centrale gang in het museum wordt de ‘slagader’ omdat alle ruimtes op de begane grond hierop uitkomen. De gang is tevens het meest imposante gedeelte van het huis. Het Bussemakerhuis is van zichzelf een dusdanig bijzonder bezit, dat het daarom als gebouw het belangrijkste object van de nieuwe presentatie moet worden.
Volgens bureau Oerdwister Consult, de opsteller van het conceptplan, dient de inrichting complementair te zijn aan het gebouw en wel op een dusdanige manier dat het er een duidelijke meerwaarde aan geeft. De inrichting en exposities moeten als het ware uniciteit en authenticiteit van het pand benadrukken en er vooral niet mee concurreren.
De huidige tuinkamer zal multifunctioneel worden ingezet voor vergaderingen, presentaties, “Bussemakertea” en recepties of diners voor kleine groepen. De afronding van de herinrichting van het museum is, afhankelijk van de financiën, eind 2011.
Hernieuwing contacten
In deze tijd van renovatie en herinrichting wil het Bussemakerhuis ook graag haar contacten met de overige culturele instellingen binnen Borne vernieuwen. Vanuit het verleden deelt de heemkundevereniging haar naam met het Bussemakerhuis. Voor de toekomst zou het mooi zijn op daadkrachtige wijze gezamenlijk het erfgoed van Borne op een aantrekkelijke wijze op de kaart te zetten! Een mooie start is gemaakt met de inrichting van de expositie “Van Albino tot Volharding” in de Oale Schöp waarbij leden van zowel de heemkundevereniging als het Bussemakerhuis betrokken zijn.
Openingstijden
Dinsdag t/m zondag: 13.30 – 17.00 uur, op afspraak óók buiten de vaste openingstijden. Tijdens feestdagen is het museum gesloten.
Leden van de Heemkundevereniging hebben vrij toegang.
e-mail: info@bussemakerhuis.nl
website: www.bussemakerhuis.nl
Noten
Met dank aan Jaap Grootenboer.
(–> naar PDF-versie van deze publicatie)
(–> naar Inhoudsopgave 2010-02)
(–> naar Boorn & Boerschop pagina)