Boorn & Boerschop 2009-01: Zo was ‘t, zo is ’t, Marktstraat 12

Auteur: Anja Tanke

Afb. 01: De smederij rond 1900

Het pand Markstraat 12 is vermoedelijk rond 1750 gebouwd.
In het begin van de 19e eeuw was Joannes Antonius Hofste(de) hier smid. Hij overleed in 1830 en zijn weduwe Geertrui Scheerenbek trouwde een jaar later met haar smidsknecht Bernard Henrich Krückling, geboren in 1803 in Borken en overleden in 1880 in Borne. Behalve zijn zuster Geertruida woonden er ook een dienstmeid, een smidsknecht en drie smeden.

Zijn knecht Lambertus Johannes Wilhelmus ten Veldhuis erft de woning met smederij. Hij trouwt met een dienstmeid van Krückling, Johanna Everink.

In 1881 vraagt Ten Veldhuis het college van burgemeester en wethouders toestemming voor het oprichten van een smederij in een gedeelte van de door hem bewoonde woning. Tot die tijd was het een boerenwoning, met een koeienstal, een varkenshok, een deel én ook een inpandige smederij. Nadien wordt het pand nog enkele malen verbouwd.
Ten Velthuis werd wel Krukkensmid genoemd. Ook latere generaties waren onder deze naam bekend.

Het echtpaar Ten Veldhuis-Everink krijgt één kind, genaamd Gesina Helena. Zij trouwt met Bernardus Johannes Höfte en samen zetten ze het bedrijf voort.

Na de Tweede Wereldoorlog schakelden steeds meer mensen over op gas en kwamen er meer auto’s. Voor traditionele smederijen waren het moeilijke tijden en werden andere, aan het beroep van smid verwante bestaansmiddelen gezocht. In 1952 laat Höfte het pand ingrijpend verbouwen en krijgt het zijn uiterlijk zoals wij dat nu kennen. Het wordt een winkel in huishoudelijke artikelen, kachels en gereedschap. De smederij wordt gevestigd in de Brugstraat (het huidige Rode Kruisgebouw). In de jaren ’50 worden er nog paarden beslagen.

Inmiddels doet een nieuwe generatie Höfte’s zijn intrede. Dochter Annie staat in de winkel en zoon Henny bestiert de smederij. Na zijn plotseling overlijden in 1967 zet zijn vrouw samen met Annie de winkel voort. In 1969 neemt Knoef uit Hengelo het over.

Afb. 02: Een voor iedereen een nog zeer herkenbaar beeld: de ijzerhandel van Knoef

In 2008 sluit Knoef het Bornse filiaal en sinds augustus van dit jaar is in het pand De Prinsenhof Mode gevestigd.

Afb. 03: Tegenwoordig is in het pand De Prinsenhof Mode gevestigd

Verantwoording

Bonje in Borne, door H. Gloerich
Markante Bornenaren, uitgegeven in het kader van Borne 800 jaar.
Bouw- en Hinderwetvergunningen gemeente Borne
Foto’s uit de collectie van het gemeentearchief Borne

(–> naar PDF-versie van deze publicatie)

(–> naar Inhoudsopgave 2009-01)

(–> naar Boorn & Boerschop pagina)