Boorn & Boerschop 2008-02: Bornse bijnamen…, wie kent ze nog?

Auteur: Ben Heck

Gerard ten Voorde heeft in het verre verleden een aanzet gegeven tot het verzamelen en rubriceren van bijnamen in Borne. Let wel, bijnamen dus geen scheldnamen. De mensen kenden elkaar eerder van de bijnaam dan aan de achternaam. Deze laatste werd eigenlijk alleen gebruikt bij min of meer officiële momenten. Ik heb een aantal bijnamen verzameld en doe een beroep op u om mee te werken deze verzameling aan te vullen en uit te breiden.

Gerard ten Voorde, bij de ouderen onder ons beter bekend als Gerrad van de Kloompmaker was een markante man in de historie van Borne. Met de heer Hulshof en meester Dijkhuis heeft hij indertijd de heemkundeverenging opgericht. Hij werkte als administrateur bij de Boerenbond en als zodanig kende hij de toenmalige bevolking. Zijn nooit aflatende belangstelling in mensen hebben een pur sang Bornekenner van hem gemaakt. Regelmatig hield hij in kleine kring bijeenkomsten, om iets te vertellen over de historie van Borne. Of om anekdotes van wel of niet helemaal ware gebeurtenissen ten berde te brengen. Dit alles nooit in negatieve zin, maar met een milde verwijzing naar wie het betrof. Zijn dank was een glimlach van de toehoorders. Ter ondersteuning en voorbereiding van zijn bijeenkomsten had hij een stapel kattenbelletjes bij zich en waarop hij zo nu en dan spiekte. Uit de brij van geschriften heb ik een kleine verzameling bijeen gebracht. Zo ook een verzameling bijnamen die nu aanvulling behoeft. Volgens een ruwe schatting indertijd zouden er in Borne, en de daarbij behorende kerkdorpen, ongeveer 400 bijnamen bestaan. Zo’n drie jaar geleden ben ik begonnen de draad op te pakken en de lijst zoveel mogelijk aan te vullen. Dankzij hulp van vele autochtone Bornsen ben ik tot een kleine 150 bijnamen gekomen. Kort gezegd nog lang niet genoeg. Wel een ontzettend leuke bezigheid, en je hoort nog eens wat. Het historisch besef is versterkt. Er is echter een probleem, de tijd dringt. Want vele echt oude Bornsen, die naast hun kennis van bijnamen ook de historie van die bijnamen kennen, die Bornsen worden zeldzamer. Haast is geboden.

Afb. 01: Pots Ka
Afb. 02: Kors Jannao of Kluut’n Kornelia?
Afb. 03: Klap Jans
Afb. 04: Kettel Toon

Misschien zijn er met mij nog enkelen met dezelfde interesse of zijn er nog genoeg Bornsen die een aanvulling kunnen geven op de lijst met bijnamen. Hopelijk kunnen wij die gegevens bundelen en tot een grotere verzameling komen. Laat wat weten en bel mij (074 266 28 71).

Bron

Foto’s uit het gemeente-archief Borne

Op deze pagina staan vier foto’s afgebeeld van mensen van wie een bijnaam bekend is.
Klap Jans: Johannes Arendsen
Kettel Toon: Toon Leushuis
Pots Ka: Hendrika Pot
Van de vrouw op foto (Afb. 02:) is de identiteit niet geheel duidelijk.
Is zij Kors Jannao: Janna Olde Olthof, of Kluut’n Kornelia: Kornelia Groothengel?

(–> naar PDF-versie van deze publicatie)

(–> naar Inhoudsopgave 2008-02)

(–> naar Boorn & Boerschop pagina)