Auteur: Berend Jager
Zomaar een verhaal over een gebeurtenis die nog leeft onder ouderen in Borne. Een avontuurlijke gebeurtenis waarop sommige lezers misschien wel een aanvulling kunnen geven. Borne werd hierdoor weer eens op de kaart gezet. De foto hieronder werd mij door Jan Kleinman ter beschikking gesteld. Hij was het ook die kleurrijk over onderstaande historie wist te vertellen.
Net over het spoor rechts aan het begin van de Deldensestraat ligt het zogenoemde Refined (op z’n Nederlands uitgesproken). Ooit lag daar een motorenfabriekje “Refined Motor Company” geheten, waaraan de huidige locatie zijn naam te danken heeft. Het fabriekje raakte in onbruik. In een van de gebouwtjes heeft de beginnende babtistenkerk nog dienst gehouden en in de crisisjaren werd het een werkplaats voor werklozen die een beroep wilden leren. Zo rond 1937 werd er door de leerlingtimmerlieden bij wijze van project een interessant object gebouwd: een zeppelin. Het voorwerp was niet bedoeld om te kunnen vliegen. Men had het van binnen zo ingericht dat je erin kon slapen. Een soort caravan avant la lettre.
Drie avontuurlijke mannen, Lambertus Bont, Peter Heidkamp en Dik Hilverink, verzonnen toen een voor hen adembenemend plan. Als ze de zeppelin nu eens op een kar zouden zetten, hond ervoor, en een trektocht naar Zuid-Frankrijk zouden maken. Ze zouden van de zeppelin, die voor veel mensen een bezienswaardigheid was, een aantal kaarten maken om die onderweg te verkopen en op deze manier zouden ze in hun bescheiden levensonderhoud kunnen voorzien. Ze doopten hun vervoermiddel De toerist.
En zo gebeurde. Kort voor hun vertrek maakten ze een rondtoer door Borne. Jan Kleinman, die als kind de gebeurtenissen van nabij meemaakte, kan zich nog de verbazing van de Bornenaren herinneren. Van hun wederwaardigheden bestaan verschillende verhalen en het is maar de vraag hoe betrouwbaar die zijn. Weliswaar verkochten ze kaarten maar ze moesten zich onderweg soms toch wel bij boeren als werknemer beschikbaar stellen om niet om te komen van de honger. Het schijnt dat ze inderdaad Zuid-Frankrijk hebben bereikt. Volgens sommigen zouden ze zelfs nog betrokken zijn geraakt bij de Spaanse burgeroorlog. Het is in ieder geval zeker dat ze berooid en zonder zeppelin uiteindelijk naar Borne terugkeerden. Van Lambertus Bont is bekend dat hij in 1939 naar Tilburg verhuisde. In de herinnering van veel Bornenaren is niet Lambertus Bont maar de schilderachtige Bornenaar Piet Bont, die in augustus 2007 op 98-jarige leeftijd overleed, een van de avonturiers geweest. Maar die informatie blijkt toch niet te kloppen. Opvallend is dat op de foto die nog van de zeppelin bestaat, Dik Hilverink afwezig is. Volgens vage bronnen moest hij al vrij snel afhaken omdat hij werd opgeroepen voor militaire dienst. Al met al blijft hun avontuur met veel onduidelijks omgeven.
(–> naar PDF-versie van deze publicatie)
(–> naar Inhoudsopgave 2008-01)
(–> naar Boorn & Boerschop pagina)