Auteur: M.G.E. van Harten-Fransen
Met betrekking tot het artikel van G.B.A. Nijhuis getiteld “Een timmermansinventaris van omstreeks 1760” in het maartnummer van dit blad, pag. 27-31, worden door Mw. M.G.E. van Harten-Fransen enkele aanvullende opmerkingen gegeven:
- Wie was Dirk Bruins? Hij was burgemeester van Almelo, textielkoopman en voogd van zoon Jan Hendrik Bruins verwekt bij Arnolda Catharina (Kaatje) Racer, gehuwd 25 aug. 1757.
- Wie was Hermannes Mulder? Hij woonde destijds in de Almeloschestraat (thans Grote straat), ongeveer op de hoek van de hedendaagse Von Bönninghausenstraat die er toen nog niet was. Naast Mulder woonde toen Steven Morse! ongeveer op de plaats waar nu de zaak is van Hospers. In 1784 woonde de familie Mulder – El(…) Chr(… ) Lokamp op het terrein dat nu de Pellenhof heet, tegenover de werkplaats van Morselt aan de Brinkstraat. Voor de aankoop van dat huis had hij jl. 400,00 geleend.
- In 1745 was Herman Helmich de hofmeijer. In 1771 was dit tijdelijk Gerh. Helmich en in 1776 Lucas Eenhuis.
- Waar woonde Bernardus Helmich? Hij was gehuwd met de weduwe van Herman Rotgers, Margaretha de Ruiter. Bernard was timmerman en had zijn timmerwinkel op de plaats waar de weduwe van Gerrit Helmich woonde. Hier staat thans de Rabobank. Bernardus Hemmelder had dit huis met gaarde en een turfschip voor jl. 712,00 verkocht namens zijn moeder aan Bernardus Helmich, timmerman en winkelier, en wel op 12 mei 1761. Hij leende dit bedrag van Everwijn van den Berg met als onderpand huis, huisraad, mobiele goederen, timmergereedschappen en timmermateriaal. Op 30 oktober 1761 wordt zijn huis executoir gekocht voor jl. 737,00 door Everwijn van den Berg (zie pag. 28 van het artikel van Nijhuis).
- Bernard Helmich gaat nu met zijn vrouw M. de Ruiter wonen in het huis van zijn schoon ouders (Herman Rotgers en diens vrouw) in de Horst. Deze schoonouders overleden in 1765. Herman was een zoon van Rotger Rotgers die barbier-chirurgijn was. Op 5-11-1767 koopt Bernard Helmich de woning in de Abraham ten Catestraat ongeveer op de hoek van de Horstweg. Hij leent daartoe fl. 600,00 van Berent Bavink te Almelo. Hij geeft als onderpand huis, huisraad en timmergereedschap. Op 20-6-1772 leent Berent nog eens fl. 1000,00 van Maria Hofmeijer o.a. voor verbetering van huis en hof door hem bewoond. Als onderpand geeft hij huisraad en gereedschappen; een lange lijst. Bernard was in 2de echt gehuwd met Aleida Velthuis.
- Maria Hofmeijer legt op 22-6-1777 panding op huis en gereedschap van Bernard Helmich voor fl. 112,00. J.W. Racer en J. Tak-Racer hebben nog een ondertekende obligatie aan de erfgenamen Elisabeth en Everwijn van den Berg die Helmich nog moet betalen.
Bernard Helmich is na zijn vrouw overleden en wel op 19-4-1795. Hij liet een desolate boedel na… - Wie was Everwijn van den Berg? Hij woonde met zijn zuster Elisabeth in het huis van hun ouders (Charlus van den Berg en zijn vrouw Stokman), n.l. de Weme naast de Bijenkorf. Charlus van den Berg was predikant en overleed op 16-3-1742.
- Zijn opvolger in dat jaar was ds. Jan Borchard Sloet, in 1ste echt gehuwd met Anna Cornelia van den Berg. Zij is kort daarna, in 1744, overleden waarna hij hertrouwde met Lucia Westerlo. In zijn tijd was de Weme in slechte toestand. Ds. Sloet besloot de woning met bakhuis en hof te kopen. Op 18-3-1762 werd hij, met nog een klein huisje op vicarigrond, eigenaar voor fl. 745,00. In 1792 zijn dit twee halve woningen. In 1803 werd de helft verkocht aan dokter A.H. Schoemaker. Deze helft was voordien bewoond geweest door Jan Koekenberg.
- Jan Koekenberg heeft op 18-2-1762 zijn helft verkocht aan Everwijn van den Berg,
een maand voor diens dood. Jan Koekenberg en Aleida Lesgers verkochten toen voor jl. 280,00 enkele stukken land en voor fl. 297 en 5 stuivers aan huisraad en timmer gereedschap. J.W. Racer gaf, namens de erfgenamen van Everwijn van den Berg, alle bezittingen van Van den Berg aan, evenals het door zijn zuster Elisabeth bewoonde huis, voor fl. 3000,00. De weduwe Sloet verkocht in 1771 het huis aan mr. J.W. Racer, juffr. El. van den Berg en de weduwe Tak-Racer. - Na de dood van Ch. Van den Berg (zie 7) kocht Everwijn op 29-9-1745 huis en hof voor jl. 800,00 en op 30-3-1759 het kleine huisje voor fl. 219,00. Deze huizen stonden op het terrein waar tot voor een aantal jaren het kantoor van notaris Kuhlmann stond (ongeveer op de plaats waar thans het pand van Reisbureau Rottink, annex VVV, staat). Het bedoelde oude huis is nog bewoond geweest door twee dames Van Cleeff, de hiegnteutekes. In 1748 woonde hier Everwijn van den Berg met zijn zuster Elisabeth met Johanna en Jan Willem Raatsche (Racer). De laatsten waren kinderen van Aleida van den Berg (over!. voor het jaar1442) en Fr. Racer.
Tot slot: J.W. Racer was in 1760 gehuwd met Anna Wilhelmina Werndly.
Kaatje Racer huwde op 25-8-1757 met de 6 jaar jongere Derk Bruins, textielkoopman te Almelo.
Johanna Racer-Tak huwde op 12-1-1759 met Leonard Tak.
Veel ondernemers te Borne hebben gewerkt voor het Amsterdamse Handelshuis. Zij ontvingen garens tegen betaling, geïmporteerd uit Indië. In die tijd was er grote vraag naar bontgoed.
Bronnen: 1. Protocollen gericht Borne deel 1; 2. Grepen uit de historie van Borne; 3. Hofmeijers van Borne (zie 2); 4. Zie 1; 5. Zie 1, no. 1008; 6. Zie 1, no. 1233; 7., 8. en 9. zie 2; 10. Losse Protocollen gericht Borne 1734-1760.
(–> naar PDF-versie van deze publicatie)
(–> naar Inhoudsopgave 2002-02)
(–> naar Boorn & Boerschop pagina)