Auteur: Drs. G.P. ter Braak
We vervolgen ons verhaal, over de bouwvergunning voor de bouw van een dubbel woonhuis aan de Aanslagsweg, met de situatietekening die we bij de vorige aflevering door plaatsgebrek niet konden opnemen, maar waarvan helaas slechts het bijschrift werd vermeld. Voor een goed begrip is de tekening echter essentieel, waarbij erop gelet moet worden dat de kaart niet Noord-Zuid, maar Zuid-Noord is georiënteerd en zo is afgedrukt vanwege de daarop aangebrachte teksten.
Vervolgens drukken wij een deel van “Bestek en voorwaarden” af, waarin zoveel aanvullende gegevens zijn te vinden.
Met de sloop, in 1913, van de oude panden verdween wel een bijzonder stukje oud Borne. Volgens de kadastrale kaart van 1830 was er op de plaats van de oude damastfabriek al eerder een spinnerij aanwezig, op sectie D 413a, die eigendom was van Laurens Stenvers, fabrikeur te Borne. Hij was Doopsgezind en woonde naast de fabriek in het huis D 412, huisnummer Borne 68 aan de Horst, zoals de Hengeloschestraat daar toen nog heette. Blijkens het Bevolkingsregister van Borne (boek 1, periode 1850-1860) vertrok Stenvers op 6 februari 1856 naar Delden. De volgende eigenaar (mogelijk al in 1846) was Hendrik Salm, assuradeur te Amsterdam, die het pand omstreeks 1855 verkocht aan de Fa. Spanjaard.
Het aangrenzende woonhuis, D 411, werd in 1850 bewoond door Jacob Salomon Spanjaard, firmant van de Fa. Spanjaard. Deze huurde het pand van Jan Bussemaker, koopman, die zelf aan de Ennekerdijk woonde (in het thans zo geheten Bussemakerhuis). Jacob Salomon en zijn (tweede) vrouw Charlotte Lehman, waren er na hun huwelijk in 1847 komen wonen.
Vermoedelijk hebben de Spanjaards na het vertrek van Laurens Stenvers, in 1856 naar Delden, diens spinnerij gehuurd van de nieuwe eigenaar Hendrik Salm. In 1850 woonde vader Salomon Jacob Spanjaard, stichter van het familiebedrijf, aan de Juurenstraat op de plaats waar nu het pand Brinkstraat 12 is. Hij fabriceerde textiel achter dat pand op zijn terrein.
Ook het aangrenzende pand op de hoek van de steeg was eigendom van Jan Bussemaker. Beide panden waren eerder eigendom van diens vader Teunis Bussemaker, fabrikeur, die in 1837 overleden was. Pas omstreeks 1905 werd de eigendom door de familie Bussemaker overgedragen aan Spanjaard: de N.V. Stoomspinnerijen en Weverijen v/h S.J. Spanjaard. De genoemde steeg heette eigenlijk Krönnesteeg (Kraanvogelsteeg). Het steegje bestaat nog steeds en is nu een ca. 1 meter breed tegelpad tussen de panden Grotestraat 137 en 139.
Het na de sloop van de oude woningen aan de Hengeloschestraat vrijgekomen terrein werd later ook weer bebouwd. Hier verrezen de herenhuizen van Spanjaard, waarvoor B & W op 11 september 1923 vergunning verleenden. Op bijgaand deel van een ansichtkaart uit de jaren dertig ziet U van links naar rechts deze woningen, thans genummerd Grotestraat 137, 135, 133 en 131. Links van nummer 131 ziet U nog net iets van de witte voorgevel van nummer 129 waarmee dit artikel begon.
(–> naar PDF-versie van deze publicatie)
(–> naar inhoudsopgave 1993-01)
(–> naar Boorn & Boerschop pagina)